--JJ (overleg) 1 mei 2020 07:19 (UTC)

TEKST MET ILLUSTRATIES HIER: http://anarchief.org/w/images/e/e2/Anarchisme-info_belgieque_-_Histoiriek_05-01_Anarchistisch_1_mei.pdf

Anarchistisch 1 mei – 1 Mai Anarchiste

Op 1 mei wordt internationale de Dag van de Arbeiders gevierd, ook bekend als Dag van de Arbeid of Feest van de Arbeid. Ook wordt wel gesproken van Internationale eerste mei of revolutionaire eerste mei. 1 Mei is vooral een feestdag van de arbeidersbeweging (ook ‘syndicalistische beweging’). Jaarlijks is dit de dag dat wereldwijd miljoenen arbeiders en arbeidsters de straat op gaan om op te komen voor hun rechten en om een vrije en antikapitalistische toekomst kracht bij te zetten. In een aantal landen is 1 mei een officiële feestdag, in andere niet en daar wordt vaak nog gestaakt om onze dag te vieren.

Al van in den beginne proberen staat, kapitaal en allerlei partijen, bureaucratieën, populisten van links en rechts het concept van 1 Mei te recupereren en zijn betekenis te veranderen of weg te nemen. Optochten van ‘socialistische’ bureaucratieën weigeren anarchisten in hun optochten; fascisten houden 1 Mei-feesten; neo-bolshevieken leggen hun klauwen op de syndicale traditie die ze altijd hebben gesaboteerd en bestreden; allerlei winkelketens houden koopjesdagen; winkelstraten organiseren braderieën; enz. Op die manier wil iedereen munt slaan uit onze 1 Mei, de 1 Mei van de kleine luiden, het gemene volk, de ‘man met de pet’ en ‘mie met de schort’. De dag die over óns zou moeten gaan, en niet over alle profiteurs en volksmenners, die onze geschiedenis willen herschrijven.

FR: Le 1er mai, on célèbre la fête internationale du travail, également appelée fête du travail ou fête du travail. Il est également appelé Premier mai international ou Premier mai révolutionnaire. Le 1er mai est principalement une fête du mouvement ouvrier (également appelé "mouvement syndicaliste"). Chaque année, c'est le jour où des millions de travailleurs et d'ouvriers du monde entier descendent dans la rue pour défendre leurs droits et pour renforcer un avenir libre et anticapitaliste. Dans un certain nombre de pays, le 1er mai est un jour férié officiel, dans d'autres, il ne l'est pas, et il y a souvent une grève pour célébrer notre journée.

Dès le début, l'État, le capital et toutes sortes de partis, de bureaucraties, de populistes de gauche et de droite tentent de récupérer le concept du 1er mai et d'en changer ou d'en supprimer le sens. Les parades des bureaucraties "socialistes" refusent les anarchistes dans leurs défilés ; les fascistes célèbrent le 1er mai ; les néo-bolcheviks mettent leurs griffes sur la tradition syndicale qu'ils ont toujours sabotée et combattue ; toutes sortes de chaînes de magasins organisent des journées de négociations ; les rues commerçantes organisent des foires, etc. De cette façon, tout le monde veut profiter de notre 1er mai, le 1er mai des petits, des méchants, de "l'homme à la casquette" et de "lui au tablier". Le jour qui devrait être consacré à nous, et non à tous les profiteurs et démagogues qui veulent réécrire notre histoire.

Geschiedenis

De internationale eerste mei vind haar oorsprong in de arbeidersbeweging in de Verenigde Staten en in het bijzonder de Haymarket-affaire (zie hieronder). Toch gaat de viering van 1 mei al verder terug, waar ook al eeuwen daarvoor mei-vieringen plaatsvonden, ter ere van het nieuwe voorjaar en als tijd van de vruchtbaarheid. In vroegere 1-mei posters van de arbeiders is dit goed terug te zien in de symboliek. Op 1 mei 1890 werd de eerste internationale Dag van de Arbeid voor het eerst in meerdere landen tegelijkertijd georganiseerd waarbij meestal de achturige werkdag centraal stond (“8 uur werken, 8 uur spelen, 8 uur slapen”, een droom die voor gezinnen nu vérder af is, gezien we nu gedwongen zijn met twee voltijds te werken om rond te komen). Er werden demonstraties georganiseerd in onder andere Frankrijk, Oostenrijk-Hongarije, Italië, Spanje, België, Nederland, Denemarken, Noorwegen, Zweden en de Verenigde Staten. In Frankrijk bloedbad vond in 1891 in de Franse stad Fourmies tijdens de 1-mei-demonstratie een bloedbad plaats toen soldaten op de ongewapende demonstrerende menigte schoten en daarbij tien mensen vermoordden. De Eerste Internationale was in 1890 al uit elkaar gevallen onder de druk en manipulaties van Marx, maar toch vonden veel anarchisten nog een plaats in de Belgische WerkliedenPartij die ze mee hielpen oprichten en in de vakbonden. Het syndicalisme is immers al sinds Flora Tristan en P-J Proudhon één van dé anarchistische strategieën, samen met de mutualiteiten die door dezelfde anarchisten hun theoretische en praktische uitwerking kregen voor allerlei anderen aan het recupereren gingen.

Haymarket-affaire

De Haymarket-affaire (ook wel bekend als de Haymarket Riot) is de benaming voor een vier dagen durende demonstratie van arbeiders en vakverenigingen in Chicago (Verenigde Staten), van 1 tot en met 4 mei 1886, de onlusten die erop volgden en het proces tegen de anarchisten die daarvoor verantwoordelijk werden gesteld. de internationale 1 mei viering, De Dag van de Arbeid(ers), op 1 mei vindt als datum zijn oorsprong in de ‘Haymarket-affaire’.

Geschiedenis

“Attention workingmen! Great mass-meeting to-night at 7:30 o’clock” kopt het pamflet dat de ruim 40.000 stakende arbeiders in Chicago op de avond van 4 mei 1886 oproept naar de Haymarket, te komen. Enkele dagen te voren, op 1 mei, hadden zich 350.000 arbeiders door de gehele Verenigde Staten georganiseerd om massaal in staking te gaan. De ‘American Federation of Labor’, een federatie van vakbonden in de V.S., had opgeroepen tot de staking met als doel de achturige werkdag af te dwingen. In Chicago, het epicentrum van de acties, neemt een groep anarchisten de organisatie van de staking op zich.

Arbeiders in het Chicago van 1886 wonen in ghetto’s die arbeiderswijken genoemd worden. Daar leven ze in mensonwaardige omstandigheden. Duizenden immigranten voeren dagelijks de strijd om te overleven, wonen in krottenwijken en moeten voor een bijzonder laag loon van vroeg tot laat in de avond werken. In schril contrast staat het Chicago van de bourgeoisie, de rijke burgerij. Zij wonen in grote luxe huizen en laten zich bedienen door slecht betaald personeel. Deze mensen weten hun rijkdom te vergaren door anderen in hun fabrieken en werkplaatsen het zware werk te laten doen en er met de opbrengst van door te gaan.

De staking weet de spoorwegen in Chicago volledig lam te leggen en het lukt de stakers bijna de gehele industriële productie van de stad tot stilstand te brengen. Dagelijks worden er betogingen en bijeenkomsten gehouden door werkers en hun sympathisanten. Vrijwel direct na aanvang van de stakingen had zich ook een zogenaamd ‘burgercomité’ gevormd. Hierin namen grootindustriëlen en de rijke burgerij plaats. Zij zagen hun directe financiële en politieke belangen in het geding komen door de staking en de eisen van de werkers. Het was hun taak om strategieën uit te werken die de staking zouden moeten breken en de organisatie uit zouden moeten schakelen. Op de achtergrond werd de staatsmilitie en de politie door het comité paraat gehouden en werd er een media hetze opgezet o.a. tegen de anarchisten Albert Parsons en August Spies, de organisatoren van de stakingen. De Chicago Mail schrijft: “Keep them in view. Hold them personally responsible for any trouble that occurs. Make an example of them if trouble occurs” [1]

De eerste twee dagen van de staking verliepen rustig, maar op 3 mei deden zich een reeks van gebeurtenissen voor die Parsons en Spies precies in de positie brachten waar de Chicago Mail hen had willen hebben. Die dag ontstonden er schermutselingen tussen de stakende arbeiders en een groep stakingsbrekers. Dit was de aanleiding waar de politie op had zitten wachten. Aanwezige politieagenten opende het vuur op de vluchtende stakers. Er werden uiteindelijk vier mensen doodgeschoten.

Uit woede voor de moorden trekken de volgende avond duizenden mensen naar de Haymarket, een plein midden in het commerciële centrum van de stad. Ondanks de spanningen en woede verloopt de avond in eerste instantie rustig. Van een aantal van drie duizend mensen waren er aan het eind van de avond nog slechts een paar honderd over, de meesten mensen waren al naar huis gegaan. Dan verschijnt er plotseling een groep van 180 politieagenten. De spreker die aangeeft dat de bijeenkomst bijna voorbij is wordt genegeerd, de politie eist een onmiddellijk eind aan de bijeenkomst. Hieraan wordt niet direct gehoor gegeven, de agenten proberen zich door de menigte naar het sprekersplatform te begeven. Er klinkt er een hevige explosie, een van de mensen in de menigte had een bom naar de agenten gegooid. Door de explosie raken 66 politieagenten gewond en komt er één om het leven. De andere agenten openen in reactie massaal het vuur en schieten op alles wat beweegt. Hoeveel mensen er bij deze slachting om het leven zijn gekomen is niet bekend; zeker zo’n 200 mensen raakten gewond. Het is nooit duidelijk geworden wie de bom gegooid heeft. Mogelijk heeft iemand wraak willen nemen voor de doden van de dag ervoor. Enige bewijs leek te wijzen in de richting van Rudolph Schaubelt, een politieagent die zich voordeed als anarchist, die met de aanslag de vernietiging van de revolutionaire beweging in Chicago mogelijk gemaakt heeft. Tot op de dag van vandaag is het echter niet bekend wie de bom gegooid heeft. Direct na het bloedbad op de Haymarket ontstaat er een heksenjacht op de mogelijke schuldigen. De politie arresteerde, zonder enig bewijs, acht anarchistische organisatoren, waaronder Parsons en Spies, en honderden anderen. De Chicago Journal schrijft die dag: “Justice should be prompt in dealing with the arrested anarchists. The law regarding accessories to crime in this State is so plain that their trials will be short” [2]. De acht worden allen beschuldigd van moord en samenzwering tegen de staat. Door een bevooroordeelde jury, met daarin geen enkele arbeider, worden zeven van hen veroordeelt tot de doodstraf. Belangrijk is dat geen van hen op de dag van de aanslag op de Haymarket aanwezig was geweest. Behalve Fielden, een 39-jarige transportarbeider, die op het moment van de aanslag de spreker was. Voor de schrijnende omstandigheden van de arbeiders, de doden en de grote hoeveelheid slachtoffers van het politiegeweld hadden de autoriteiten en de media geen oog.

Ondanks massaal protest en de vele petities kregen slechts twee van de veroordeelden gratie, maar bleven gevangen. Louis Lingg, een 21-jarige timmerman blies zichzelf, één dag voor het ten uitvoering brengen van het vonnis, op in zijn cel. Albert Parsons, een 39-jarige drukker, August Spies, een 31-jarige stoffeerder, Adolph Fischer (28) en George Engel (51) werden op 11 november 1887 opgehangen. Spies’ laatste woorden zijn vereeuwigd in het monument dat later opgericht werd ter herdenking van ‘de martelaren van Chicago’: “De dag zal komen dat ons zwijgen sterker zal zijn dan alle stemmen die vandaag verstikt worden.” Enkele dagen later was de begrafenis die door 25.000 mensen bijgewoond werd. Wereldwijd was de verontwaardiging groot. Er waren bijeenkomsten in Nederland en veel andere landen in Europa. In 1893 verscheen er een officiële verklaring waarin het gehele proces veroordeeld werd en de onschuld van de acht beklaagden bevestigd werd.[3]

Voetnoten

 [1] Zinn, Howard, A people’s history of the United States. New, York, HarperCollins 1999. p. 270  [2] Zinn, Howard, A people’s history of the United States. New York, HarperCollins 1999. p. 271  [3] Bron: inBeweging #4, [Anarchistische Groep Nijmegen]http://www.anarchisme.nl/namespace/anarchistische_groep_nijmegen

Naamsoorsprong

Bij de Nederlandse term “Dag van de Arbeid” of “Feest van de Arbeid” ontstaat nogal eens verwarring. De term is dan ook enigszins misleidend. Hoewel er aan “arbeid” wordt gerefereerd, betekend dit niet dat men “werk” als zodanig viert, maar het feit dat de werkers van de wereld alles in de menselijke wereld gemaakt hebben. Zij zijn het die de wereld van vandaag gebouwd hebben en maken daarom aanspraak op de wereld, niet hun bazen. De werker staat dus centraal - een viering van diegenen die de wereld geschapen hebben. Hierom heet de 1-mei-viering in veel andere landen vertaald dan ook “Internationale Dag van de Arbeiders”: Internationale Arbeiterkampftag (Duits), International Workers' Day (Engels) of Día Internacional de los Trabajadores (Spaans).

Verder lezen:

Over anarchisme op 1 mei: een aantal gebeurtenissen op een rijtje:

[1]http://www.ephemanar.net/mai01.html

Over 1 mei:

[2] http://anarchief.org/w/images/6/6e/Libertaire_Studiegroep_Gent_1987_-_De_Haymarket_Tragedie%2C_Ontstaan_en_verwording_van_het_internationale_1-mei_feest_%28Vert_Corijn%2C_Anne%29.pdf (zie ook [3]http://anarchief.org/wiki/Categorie:Libertaire_Studiegroep_Gent)

[4]http://anarchief.org/w/images/e/e2/Den_Agentenaar_Jg_1_nr_3%2C_mei_1977001.pdf

[5]http://anarchief.org/w/images/d/df/AK_Info_%28AKG-Vrije_Bond%29_Jg2_nr2_Juni_2011_001.pdf

[6]https://www.youtube.com/watch?v=zTP2r0sO9S4

[7]http://www.struggle.ws/about/mayday.html

[8]https://libcom.org/history/1886-haymarket-martyrs-mayday

[9]http://www.anarchy.no/mayday.html

[10]https://www.youtube.com/watch?v=CoxsDkB-rWU

[11]http://www.struggle.ws/anarchism/writers/anarcho/mayday.html

[12] https://libcom.org/history/1886-haymarket-martyrs-mayday ([13]http://libcom.org/tags/mayday)

[14]https://archive.iww.org/history/library/misc/origins_of_mayday/

[15]https://zabalaza.net/2011/04/26/why-may-day-matters-history-with-anarchist-roots/

[16]http://libcom.org/library/chapter-2-may-day

[17]https://www.youtube.com/watch?v=oAO3iLuz0zI

[18] https://www.youtube.com/watch?v=Iobe84n7Zug

[19]https://www.youtube.com/watch?v=1qQFoNVPIdI

[20]https://www.youtube.com/watch?v=_OQxncb2ihQ (deel 1), [21]https://www.youtube.com/watch?v=8w-z8ud_9QU (deel 2), [22]https://www.youtube.com/watch?v=VKkEl9XzjFc (deel 3)

[23]https://www.youtube.com/watch?v=gj6hiHdJFws

[24]https://www.youtube.com/watch?v=VFmD7dz4rgo

[25]https://www.youtube.com/watch?v=YZDUh7CkMq0

[26]https://www.youtube.com/watch?v=CYFkSRnZWBQ

Over manifestaties op 1 Mei:

Een aantal anarchisten verkiest samenwerking met autoritairen, zolang ‘iedereen aan zelfkritiek doet over de eigen geschiedenis’ bijvoorbeeld volgens het platform in Brussel ([27]https://1mai.xyz/plateforme-fr/). Hoe ver ‘zelfkritiek’ draagt bij autoritairen is maar zeer de vraag.

En of de anarchistische beweging hier sterker door wordt eveneens – zo lang anarchisten zich niet organiseren, zullen autoritairen van dit soort platforms meer profijt trekken dan de anarchisten.

Andere anarchisten varen liever op eigen kracht en komen ook tot heel mooie resultaten: [28]https://www.youtube.com/watch?v=sd6DWHxsfTQ

Nog anderen proberen hun karretje aan een grote vakbond aan te hangen en slagen daar zelfs in: [29]https://www.youtube.com/watch?v=GIXSjdzP2wE

En voor àlle anarchisten is élke dag strijddag voor algemene solidariteit: [30][31] en [32]https://www.youtube.com/watch?v=xN3DarzJI10

Maar soms gaat het er ook zo aan toe:

[33]https://www.youtube.com/watch?v=Pc-om2zofGE

[34]https://www.youtube.com/watch?v=CoxsDkB-rWU

[35]https://www.youtube.com/watch?v=rJaiUINXyiY

[36]https://www.youtube.com/watch?v=AeKKdIsir6s

[37]https://www.youtube.com/watch?v=TPk0ag1XHSA

[38]https://www.youtube.com/watch?v=Q3dDXWs9hDE

[39]https://www.youtube.com/watch?v=jpEcZksGbgQ

[40]https://www.youtube.com/watch?v=jSPvKCqmlY0